หลงทาง หลงธรรม

ผ่านไปเป็นเวลานานแล้วที่ได้เขียนเรื่องข้อผิดพลาดในการปฏิบัติธรรมที่ผ่านมาตั้งแต่วัยรุ่น ในหัวข้อหลงทาง
ซึ่งจะได้นำมาผนวกรวมเอาไว้ กับภาคที่ 2 คือ
หลงธรรม
อาการหลงในธรรม มีลักษณะทั่วไปที่สังเกตได้ง่ายคือ
1. เป็นผู้รู้ภาษาธรรมมาก นำผลการปฏิบัติไปคิดวิเคราะห์แล้วนำมาแจกแจงได้ แต่ยังคงยึดติดในธรรมอันตนรู้ ตนเห็น เมื่อมีผู้ใดเห็นไม่เหมือนตนก็เกิดอาการไม่พอใจ มีอาการอึดอัดใจ เร่าร้อนบ้าง เงียบ เก็บกดไว้ ไม่ตอบบ้าง
2. มักเอาธรรมนั้นไปกล่าวข่มผู้อื่น แสดงความเหนือกว่า
3. มักอ้างครูบาอาจารย์ มาใช้ประกอบเพื่อให้ธรรมของตนดูน่าเชื่อถือ
4. ธรรมอันตนรู้นั้น ไม่อาจแจกแจงในข้อคำถามต่างๆให้สิ้นสงสัยลงได้ เป็นแต่เพียงอนุมานเท่านั้น

ลักษณะอาการของผู้ไม่หลงในธรรม มีลักษณะอันพอสังเกตุได้ง่ายคือ
1. มีอาการสงบ เย็น ไม่วุ่นวายใจ ไปกับคำถาม คำตอบ ความผิด ความถูก ข้อถกเถียงต่างๆในธรรม
2. เป็นผู้เห็นความไม่เที่ยง ไม่เห็นสิ่งใดว่าน่ายึดติด ไม่ว่าจะเป็นรูปธรรม หรือ นามธรรม
3. เป็นผู้อ่อนน้อม รับฟัง ยิ้มแย้ม แจ่มใส เป็นผู้มีความเบิกบานใจ แม้ในที่ทุกข์ก็ไม่ทุกข์เร่าร้อน แม้ในที่สุขก็ไม่สุขจนเกินขนาด
4. เป็นผู้ยินดีในการ สวดมนต์ ภาวนา สดับรับฟังพระธรรมเทศนาอยู่เนืองๆ ไม่มีอาการขัดใจ