อภิหลงธรรม
อภิหลงธรรม ข้อห้ามที่ผมเห็นว่าร้ายแรง ที่นักปฏิบัติธรรมทั้งหลายไม่ควรกระทำ เป็นกับดักระหว่างการพิจารณาธรรม ซึ่งมีโอกาสเกิดขึ้นได้กับทุกคน รวมทั้งตัวผมเองด้วย ผมเห็นว่านี่คืออภิมหาหลงธรรม ครูบาอาจารย์ท่านจะสอนให้พิจารณาร่างกายว่าสกปรก เป็นของน่ารังเกียจ เพื่อให้ลดความเย่อหยิ่ง ทะยานอยาก จองหอง อวดดื้อถือดี อวดโก้ อวดเก่ง มีอาการ๓๒บ้าง อาหาเรปฏิกูลสัญญา อสุภกรรมฐาน ธาตุ๔ ให้พิจารณาจบลงตรงไตรลักษณ์เป็นที่สุด มีเป้าประสงค์เพื่อคลายความยึดมั่นถือมั่น เพื่อเตรียมจิตให้พร้อมต่อการเข้าถึงสภาวะธรรมที่ละเอียดยิ่งๆขึ้นไป อภิมหาหลงธรรม เกิดขึ้นตอนนี้เองคือ พิจารณาไปว่าร่างกายนี้มันก็เป็นแต่ร่างกายนี้ คำว่าสกปรกหรือคำว่าสะอาดก็เป็นแต่เพียงคำสมมติเรียกกันขึ้นมา แท้จริงแล้วร่างกายนี้ไม่ได้สกปรกหรอก มันก็เป็นของมันอยู่อย่างนั้นเอง มันก็ไม่ได้สะอาดหรอก มันก็เป็นของมันอย่างนั้นเอง การไปเห็นว่าร่างกายนี้เป็นของสกปรกน่ารังเกียจก็เป็นการยึดในอารมณ์ร้าย การไปยึดว่าร่างกายเป็นของดีน่าทะนุถนอม ก็เป็นการยึดในอารมณ์ดี ซึ่งก็ล้วนแล้วเป็นการยึดติดในร่างกายทั้งสิ้น